Psikolojide Geleceğin Konuları: Dijital Propaganda

Veri kavramı tarihte hiç olmadığı kadar büyük bir öneme sahip ve bu önem giderek daha da artacak. Bu önemi artıran durum ise, veri yönetiminin pek çok alana yayılacak olması. Bunlardan biri de psikoloji. Psikolojinin devreye gireceği nokta; verilerin işlenmesi sürecinde kitleleri etkilemek üzerine olacak. Bu nedenle aslında mühendislerle birlikte bir işbirliğinden bahsedebiliriz. Mühendisler ve yazılım geliştiricileri çeşitli verileri ortaya sunarken hazırlayacakları stratejileri psikologlarla kararlaştıracaklar. Bu sayede verilerden maksimum fayda elde edilecek.

Konuyla ilgili bir örnek; çerezlerden yola çıkarak kullanıcıya reklamlar gösterilmesi ele alalım. Şu anda, siz e-ticaret sitesinden alışveriş yaptıktan sonra da o aldığınız ürünler birkaç gün gösterilmeye devam ediyor. Oysa ki bunun yerine müşterinin alışveriş potansiyelinin olduğu başka konularda ürün ya da hizmetler gösterilmeli. Elbette bu durum ilk olarak makine öğrenimi teknolojisiyle ilgili fakat sonrasında ürün ve hizmetlerin gösterim tarzı psikologların ve psikolojik danışmanların alanına girecek. Çünkü buradaki amaç, mühendislik bakışının dışında bir sosyal bilimler perspektifinin de sunulması. İkna ve algı direkt olarak psikolojinin alanı olduğu için de psikolog ve psikolojik danışmanlar bu noktada büyük bir öneme sahip olacak. Belki de bu süreçte şimdiki anlamda reklamlar kalmayacak ve daha farklı boyutlara evrilecek. Örneğin, hikayeleştirme tekniği kullanılıp tamamen marka gazeteciliğinde olduğu gibi bir içeriğin içerisine reklam yerleştirilebilir. Bu aslında şu anda da uygulanıyor fakat ilerleyen yıllarda çok daha yoğun bir veri akışıyla birlikte dijital reklam tamamen buna yönelebilir. Buradaki esas amaç müşteriyi ürüne ikna etmek olduğu için pek çok sistem uygulanabilir.

2016 yılında Amerika’daki başkanlık seçimlerinde Facebook’un yaptığı çalışmalara bakarsak dijital propagandanın nerelere varabileceğini görebiliriz. (Her eyalete ayrı olarak reklamlar gösterildi ve insanların hassasiyet noktalarına bağlı olarak göçmenlik ve vergi gibi çeşitli noktalarda Trump’ın çare olabileceğine vurgu yapıldı) Başkanlık seçimlerindeki reklamlarda olağanüstü bir şey yoktu fakat kişiselleştirilmiş boyutta önemli bir çalışmaydı ve otoritelere göre bu durumun Trump’ın galibiyetinde önemli bir rolü oldu. Önümüzdeki yıllarda makine öğrenimi gibi teknolojilerin gelişmesi ve psikologla psikolojik danışmanların devreye girmesiyle dijital propaganda konusunun şirketler için çok daha önemli bir boyuta geleceğini söyleyebiliriz.