Kavramsal Sanatı Pazarlama Dünyasına Uyarlamak

Pazarlama dünyasındaki en büyük problemlerden birisi, belli dinamiklerin halen değişmemesi. Bu durumun değişmesi için farklı stratejiler üzerine çalışılıyor. Kişisel olarak uygulanacağını düşündüğüm tekniklerden biri ise, kavramsal sanatın felsefe olarak pazarlamada kullanılabilmesi. Bunun için öncelikle kavramsal sanatın tanımını yapmak gerekirse; kavramsal sanat, sanatçının kendisinin bir eser geliştirmeyip çeşitli imge ya da objeler sunmasıdır. Fakat bu obje ya da imgeler, sanatçının gözünde var olandan farklı anlamlar taşırlar. Bu konuda Marcel Duchamp ve Felix Gonzalez Torres’ten birer örnek verebiliriz.

Marcel Duchamp bir sergide pisuvarı sanat eseri olarak sunar ve üzerine imzasını atar. Sergiye gelenler buna anlam veremez çünkü sanatçının vermek istediği mesaj hiçbir şekilde karşı tarafa sunulmaz. Bu durum Duchamp’a sorulduğunda ise her sanatseverin başka bir mesaj çıkarabileceğini ve aslında kendisinin de bunu istediğini söyler.* Kavramsal sanatta mesaj her zaman mesaj belirsiz değil. Örneğin, Felix Gonzalez Torres de bir sergide 80 kilo şeker sunar ve sergiye her gelenden şeker almasını ister. Buradaki mesaj ise; Torres’in eşini kaybetme sürecini anlatır. 80 kilo şeker olmasının sebebi, sanatçının AIDS’e yakalanan eşinin hastalık başladığında 80 kilo olmasıdır. Hastalık zaman içerisinde arttıkça kadının kilo kaybı artar ve en sonunda hayatını kaybeder. Ayrıca sergide kullanılan şekerler de Felix Gonzalez Torres ve eşinin en sevdiği şekerdir.** Sanatçı burada direkt olarak bir şey anlatmaz, duygularını obje ya da imgeler yoluyla yansıtır.

Önümüzdeki yıllarda bu anlayışın pazarlama alanında da kullanılması beklenebilir çünkü mevcut pazarlama stratejileri etkisini yitirmeye başlamış durumda. “En iyi”, “en ucuz”, “en kaliteli” gibi tanımlar müşterinin süzgecinde büyük anlamlar ifade etmiyor. Bunun yerine ürünün kendisi ya da sektörle ilgili objeler kullanılabilir. Nöropazarlama ile arasındaki fark ise, nöropazarlamada müşteri ikna edilmeye çalışılır. Bu anlayışta ise müşteri ikna edilmeye çalışılmayacak, markalar kendilerini farklı bir şekilde tanıtacak. Ana akım pazarlama tekniği olarak kullanılması biraz zor olabilir keza kavramsal sanat da kendi alanında ana akım dallardan biri değil fakat uzun vadede kullanılan tekniklerden biri olacağını düşünmekteyim.

KAYNAKLAR:

* https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-duchamps-urinal-changed-art-forever

** https://sanatkaravani.com/felix-gonzalez-torres-matem-sanat-iliskisi/