Kitap İncelemeleri: Puslu Kıtalar Atlası

İnceleme serisinde bu kez, kişisel olarak bende hikayesi olan bir kitaba değineceğim. İhsan Oktay Anar’ın kült eserlerinden olan Puslu Kıtalar Atlası ile ilk kez 12.sınıfta tanışmıştım. O dönemde edebiyat hocamın etkisiyle Cumhuriyet dönemi edebiyatına merak salmıştım ve açıkçası İhsan Oktay Anar’ın Puslu Kıtalar Atlası’nda kurguladığı o dünya halen benim için ayrı bir yere sahip. Özellikle de kitabın sonunu çok farklı bir boyutla bağlaması, İhsan Oktay Anar’ın diğer kitaplarına yönelmek için bana önemli bir referans sağlamıştı.

Puslu Kıtalar Atlası’nın en zor kısmı ise, anlatılması güç bir kitap olması. Çünkü kitaptaki olayların hepsi birbirini besliyor ve onları birbirinden kopararak anlatmak kitapla ilgili yanlış bir mesaj verebilir. En azından şu kadarını söyleyebiliriz; kitap Osmanlı döneminde geçiyor ve yeniçerilik, lonca teşkilatı ve lağımcı gibi çeşitli unsurlar hikayenin akışı içerisinde iyi bir şekilde yansıtılarak o dönemin havası yaşatılmakta. Aslında bu durum yazarın ön plana çıkan özelliklerinden biri. İhsan Oktay Anar’ın kitaplarını okuduğunuzda kendinizi o dönemde yaşıyormuş gibi hissedebiliyorsunuz. Puslu Kıtalar Atlası da bunu Osmanlı dönemi için yapmakta. Ayrıca Bünyamin adlı ana karakterin hikaye içerisinde çeşitli ajanlar, liderler ve topluluklarla yaşadığı olaylar estetik hazzın dışında, dönemin olaylarına dair bir bakış açısı sunmakta. Bünyamin ile babası Uzun İhsan Efendi arasındaki bağlantının kitap sonunda ortaya çıkması ise, yazarın bütünden birime yaklaşımını fazlasıyla başarılı bir şekilde yansıttığını gösteriyor.

Edebiyatın yoğun olarak işlenmesini sevdiğim için kitabın tarzı bana mükemmel geldi fakat buna çok alışkın olmayanlar için bazı noktalar sıkıcı gelebilir. Yine de olay örgüsü kitabın ortalarından sonra belli bir noktaya bağlanıyor ve herkes için keyifli bir hikayeye dönüşüyor. Sadece övgülerden oluşmaması için bunu belirtmiş olsam da açıkçası bunun çok önemli olmadığını düşünüyorum. Kafanızı rahatlatmak istediğiniz bir dönemde bu ihtiyacınızı fazlasıyla karşılayacaktır.