Momo ve İnternetin Çocuk Psikolojisine Etkisi

Momo, ülkemizde son dönemlerde fazlasıyla dile getirilen bir korku figürü. Aslında çok daha başka bir temayla ortaya çıkan Momo, istemsizce başka bir boyuta evrilmiş durumda. Hikayenin başına dönecek olursak: Heykeltıraş Keisuke Aiso, Japonya’daki bir sergide Momo’yu korku temasıyla kadın heykel olarak sundu. Bu heykel ülke çapında tanınmaya başladıkça çeşitli dolandırıcılıklarda kullanıldı. Whatsapp üzerinden çeşitli direktifler yönelten bu kişiler, veri hırsızlığı ve çocukları korkutma amacı taşıyorlardı. Ülke genelinde bu konuda çok sayıda haber çıkmaya başlayınca heykeltıraş Keisuke Aiso heykelin kaldırıldığını ve bu hikayenin artık sona erdiğini söyledi.* Yine de bu hikaye artık dünya geneline yayılmıştı ve pek çok ülkede etkisi sürüyor. Türkiye’de yayılması ise geçtiğimiz yılın sonlarına doğru başladı ve halen çeşitli söylentiler devam etmekte.

Konuyla ilgili ülkemizdeki herkesin merak ettiği durumlardan birisi, bu korku hikayesinin (creepypasta) Türkiye’de nasıl yayıldığı ve gerçeklik payının olup olmadığı. Bu konuda elimizde kesin bir bilgi olmamakla birlikte, tahminlerimiz Youtuber içeriklerinin büyük rol oynadığı yönünde. Çünkü bu konuda geniş kitlelere ulaşan reklamlar yapılmadı. Youtube da bu konuda reklam yayınlamadığını açıklayarak bunu teyitlemiş oldu. Bazı portallarda şirketin yine de reklam yayınladığı söylense de açıkçası bu konuda Youtube’un haklılık payının olması yüksek çünkü reklam yayınladığı takdirde bu kolaylıkla kanıtlanabilir, şirket böyle bir durumu göze alamazdı. Bu nedenle, yukarıda da belirtildiği gibi yayılmasının Youtuberlar sayesinde olduğunu düşünmekteyiz. Genellikle yurt dışındaki trendlerden yola çıkarak içerik üreten Youtuberlar, momoyla ilgili videoları görünce bu malzemeyi değerlendirmek istediler. Bunu net olarak ifade edememeleri ise psikolojideki konumlandırma konusuyla ilgili. Çocukların izledikleri içeriklerde Momo’nun Minecraft gibi çeşitli oyunlarda yer alması, onların Momo’yu oyunlarda görmesine de neden oluyor. Aynı şekilde bazen reklamlarda gördüklerini de söyleyebiliyorlar. Konuyla ilgili tehlikelerden bir diğeri ise, bu hikayenin çocuklar arasında bire bin katılarak anlatılması. Bu nedenle, kendisi denk gelmeyen çocuklar aslında daha büyük bir korku içerisinde Momo’yla tanışıyorlar.

Artık büyük bir viral haline geldiği için Momo çok konuşuluyor fakat aslında internet çocuklar için pek çok büyük tehlikeleri içerisinde barındırıyor. Denetimsizlik ve tıklanma uğruna içeriklerin sadece algı yönetmeye odaklanması gibi problemler, yetişkinler için problem olmasa da çocukları derinden etkileyebiliyor. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde Youtube başta olmak üzere internetin geneline dair bir güvenlik tedbiri olması hiç olmadığı kadar yüksek sesle tartışılıyor. Netflix’in kullanıcı kısmında çocuklar için ayrı bir profil oluşturması bu konuda iyi bir örnek. Youtube da “Youtube Kids” adını verdiği bir sistem geliştirdi fakat henüz Türkçe olarak mevcut değil. Yakın gelecekte bu konu çok daha büyük bir gelişim gösterecek ve konuyla ilgili güvenlik önlemleri artacak. Sadece Youtube ya da Netflix değil, internetin genelini kapsayan düzenlemeler konuşulacak. Psikolog ve Psikolojik Danışmanların ise bu süreçte fazlasıyla değerli bir role sahip olması bekleniyor. Alınacak güvenlik önlemleri konuyla ilgili regülasyon çalışmalarını gerektirececek. Bunlar elbette Psikolog ve Psikolojik Danışmanların rehberliğinde gerçekleşecek. Bunun yanı sıra, internette bilirkişi formatında yer alan ve kitleleri yöneltecek Psikolog ve Psikolojik Danışmanlara da şu anda ihtiyaç oluşmaya başladı, ileride bu ihtiyaç daha büyük oranlara çıkacak. Henüz hayatımızda olmasa da ilerleyen dönemde bu durum Psikolog ve Psikolojik Danışmanlar için çeşitli iş modelleri oluşturacak.

Kaynaklar:

https://www.rollingstone.com/culture/culture-news/momo-sculpture-destroyed-keisuke-aiso-802627

https://www.washingtonpost.com/opinions/2019/03/06/fear-momo-read-this/?noredirect=on&utm_term=.0e2d6441bb7b