Robot Hukukunda Kariyer İmkanları

Üretimi Uzakdoğu’da yaptıran pek çok büyük firma, artık üretim tesislerini kendi ülkelerinde kurmaya başladı. Yakın gelecekte robot teknolojileri daha da geliştikçe muhtemelen bu firmaların sayısı çok daha artacak. Çünkü böylece sürekli olarak devam eden çalışan ve lojistik maliyetinden kurtulmuş oluyorlar. Bunun yerine tek seferlik robot maliyetleri yeterli oluyor, üstelik üretimin çeşitli nedenlerle aksaması gibi durumlar da yok. Bununla birlikte ayrı bir yeni durum oluşuyor: Robotların çalışma koşulları nasıl olacak? Mevcut çalışma sistemindeki pek çok proses robot hukukuyla birlikte hangi boyutlara evrilecek?

Bu konudaki ilk tartışma, firmaların robotları çalıştırma şekliyle ilgili. Örneğin, devasa bir fabrikanız var ve robot üreticisi firmadan 2 bin tane robot sipariş ettiniz. Bu robotların size verimliliği saat üzerinden mi hesaplanacak? Eğer iş yükünün yoğun olduğu dönemde “aman ya, şu işi halletsinler de erken bozulsa da olur” diyerek günün 24 saati çalıştırabilecek misiniz? Bu durum şu yüzden önemli: Tıpkı şu anda taşeron personel bulan firmalar gibi taşeron robot bulan firmalar da olacak. Bu durumda onların bir çalışma saati talebi olabilir. Bunu da robotun içindeki bir sensör üzerinden takip edebilirler. Ya da robot iş kazası yaşadığında bunun sorumluluğu ne olacak? Bu durumda haksız olan robot üreticisi firma mı olacak, o robotu yapan ekip mi? Sonuçta siz fabrika sahibi olarak bir zarara uğrayacaksınız ve bunu bir şekilde tazmin etmeniz gerekiyor.

Bir diğer tartışma konusu ise, bu robotların bilinçlenmesi. Şu anda makine öğrenimi (machine learning) gibi teknolojiler yoluyla cihazlara bir şeyler öğretiyoruz. Daha yolun çok başında olunsa bile artık çok çabuk öğrenen ve çeşitli fiziki hareketleri uygulayan robotları görebiliyoruz. Konuyla ilgili DARPA ve Boston Dynamics’in videolarını izleyebilirsiniz. Bu durumda şu soru akıllara geliyor: Robotlar tam anlamıyla bilinçlenip yaptıkları işin karşılığını istediğinde ne sunacaksınız? İnsanlığı bir üst evreye mi taşıyacaklar yoksa ayrı bir tür olarak kendi içlerinde evrilip tamamlayıcımız mı olacaklar?

İşte tüm bu soruların yanıtını robot hukuku verecek. Şu anda dünyadaki pek çok firma robotlarla üretime hazır olsa da bunu %100 olarak yapmıyor çünkü hazır değiliz. Hukuki ve toplumsal olarak bir zemin yok, şirketler yaşayabilecekleri olası problemlerde ne yapmaları gerektiğini bilmiyorlar. Bu konuda yapacağınız çalışmalarla robot hukukuna dair zeminin oluşmasında rol oynayabilirsiniz. Sadece regülasyon hazırlamak anlamında değil, robot üreticisi ya da üretimi sadece robotlara yaptırmak isteyen firmaların stratejilerini belirlemeniz de mümkün. Bu strateji; çeşitli yatırımları ve işbirliği kararlarını etkileyebilir. Dolayısıyla robot hukuku çalışmaları sayesinde sadece hukuk değil hukuk dışı çeşitli alanlarda da önemli görevlerde bulunabilirsiniz çünkü bu yeni alanın diğer departman ve sektörlere etkisi büyük ölçekli olacak.